Polska - Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, 8 sierpnia 2012, V SA/Wa 621/12

Sąd przypomniał, że stosownie do postanowień art. 1 lit. A pkt 2 Konwencji Genewskiej i art. 1 Protokołu Nowojorskiego, termin "uchodźca" stosuje się w szczególności do osoby, która na skutek uzasadnionej obawy przed prześladowaniem z powodu swojej rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej lub z powodu przekonań politycznych przebywa poza granicami państwa, którego jest obywatelem i nie może lub nie chce z powodu tych obaw korzystać z ochrony tego państwa.

Charakter określonych w Konwencji przyczyn powodujących obawę przed prześladowaniem i jej skutek, mianowicie niemożność korzystania z ochrony państwa swego obywatelstwa, wskazuje, że - w świetle tych postanowień - chodzi głównie o zagrożenie prześladowaniami ze strony władz państwa przez nie stosowanymi, bądź inspirowanymi z powodu rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej lub z racji przekonań politycznych. Art. 1 A Konwencji Genewskiej zawiera wyczerpujący katalog przesłanek, jakie powinny być spełnione przez cudzoziemca ubiegającego się o status uchodźcy i podkreślenia wymaga to, że wśród tych przesłanek nie zawarto przyczyn bytowych czy ekonomicznych. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem administracyjnym przesłanki do nadania statusu uchodźcy, wskazane w Konwencji Genewskiej, należy interpretować wąsko, nie nadaje się bowiem statusu uchodźcy ze względu na warunki życia, sytuację osobistą cudzoziemca, ani stan przestrzegania praw człowieka w kraju pochodzenia.

Pojęcie uzasadnionej obawy nie zostało bliżej sprecyzowane w ustawie, jednak jego znaczenie zostało dookreślone przez orzecznictwo i doktrynę; przyjmuje się powszechnie, iż w tym sformułowaniu mieści się wymóg zaistnienia dwóch koniecznych elementów: subiektywnego (strona realnie, wiarygodnie żywi obawę przed prześladowaniem) oraz obiektywnego (żywiona obawa znajduje odzwierciedlenie w rzeczywistości). Zdaniem Sądu organ prawidłowo ustalił, że w przypadku M. R. I. deklarowana obawa nie jest uzasadniona obiektywnie.

Osoba ubiegająca się o status uchodźcy powinna przedstawić fakty i ewentualnie dowody potwierdzające, że była prześladowana lub że obawia się prześladowania po powrocie do kraju pochodzenia z powodów podanych w cytowanej Konwencji. Inne przyczyny opuszczenia przez cudzoziemca kraju pochodzenia lub powodujące obawę przed powrotem do kraju nie mają znaczenia dla uznania go za uchodźcę.

W przypadku skarżącego tymi przyczynami nie może hipotetyczna obawa przed powrotem do kraju spowodowana wydarzeniami związanymi z jego osobą wynikającymi z jego przynależności do partii politycznej, która działa legalnie. Sąd zgodził się z organami administracji uznając, że brak jest jakichkolwiek dowodów na prześladowanie czy możliwość prześladowania skarżącego przez władze państwowe, a tym samym brak spełniania przesłanek nadania statusu uchodźcy na terytorium Polski. Sąd stwierdził dodatkowo, że cudzoziemiec procedurę uchodźczą traktuje w sposób instrumentalny, jako sposób zalegalizowania swojego pobytu w Polsce.